Dumping Sendromu Nedir? | Obezite Türk

Dumping sendromu, midenin tamamının ya da bir kısmının alınmasından ya da gastrik bypass ameliyatından sonra görülen bir durumdur. Bu sendroma aynı zamanda özofajial ameliyat olanlarda da rastlanmaktadır. Ani gastrik boşalma adıyla da bilinen sendrom özellikle şekerli yiyeceklerin mideden küçük bağırsağa çok hızlı bir şekilde geçmesi olarak ifade edilebilir. İnce bağırsak midede düzgün bir şekilde sindirilmemiş gıdaların emilimini sağlayamaz. Dumping sendromunun belirtileri, zamanlamasına göre erken ve geç olmak üzere iki şekilde değerlendirilir. Bu sendrom kişilerde yemek yedikten 10 ile 30 dakika sonra ishal ya da karın ağrısı gibi belirtilere neden olur. Bazı kişilerde ise yemekten 1 - 3 saat sonra belirti görülmektedir. Ameliyattan sonra beslenme şeklini değiştirerek dumping sendromunun önlenmesi mümkündür. Genellikle daha az yemek yemek ve şekerli gıdaları tüketmemek gerekir. Sendromun daha ciddi olduğu durumlarda ilaç tedavisi ya da ameliyat gerekebilmektedir. Herhangi bir sebepten dolayı midenin bir parçası alınan hastaların neredeyse yarısında dumping sendromu görülebilmektedir.

Obezite cerrahisi ile gerçekleşen ameliyatlar:

Gastrik Bypass Sonrası Dumping Sendromu

Gastrik bypass ameliyatı sonrası dumping sendromunun görülme riski bulunmaktadır. Ancak bu ameliyat olan herkeste görüleceği anlamına gelmemektedir. Sendrom mide içeriğinin daha sindirimin başındayken ince bağırsağa boşalmasıyla başlar. İnce bağırsak yemek kütlesinin aşırı konsantre olduğunu algılar ve gut hormonu salgılar. Vücut kan dolaşımında olan sıvıyı bağırsakların içine yönlendirerek tepki verir. Sonuç olarak bağırsaklar daha dolu ve şişkin hale gelir. İshal yaklaşık 30 ile 60 dakika sonra görülmektedir. Buna ek olarak bağırsaklardan salgılanan çeşitli kimyasallar kalp ritmini ve kan basıncı etkiler. Erken dumping belirtileri de benzer durumlara neden olur. Bazı kişilerde baş dönmesi hatta bayılmaya yol açmaktadır.

Mide Bypass Sonrası Dumping Sendromu Sürekli Olur mu?

Gastrik bypass sonrası dumping sendromu sürekli olarak meydana gelmez. Bazı gastrik bypass ameliyatı olmuş hastalar da ise hiç görülmemektedir. Ameliyat sonrasında genellikle hastaların %75’inde erken türde dumping sendromuna rastlanmaktadır. Özellikle şekerli içecekler ve püreler yiyen hastalarda daha sık görülmektedir. Sürekli olarak meydana geldiği durumlarda yaklaşık 3 ay içerisinde ortadan kalkar. Kalkmadığı durumlarda farklı tedavi yöntemlerine başvurulmaktadır. Mide bypass ameliyatında midenin ve ince bağırsağın önemli bir kısmının anatomisi değiştirilmektedir. Ameliyat esnasında midenin üst kısmında küçük bir cep oluşturulur ve bu cep direkt olarak ince bağırsağa bağlanır. Bu sayede hastaların hem daha az gıda ile tok hissetmesi sağlanırken hem de alınan gıdaların emilimi düşürülür.

Dumping Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Dumping sendromunun belirtileri aslında sendromun türüne göre değişiklik göstermektedir. Bu belirtiler genellikle işlenmiş şeker ve meyve şekeri açısından zengin gıdaların tüketilmesi ile ortaya çıkar ve mide içeriğinin ince bağırsağa olması gerekenden daha erken boşalmasıyla devam eder. Bu da kalp ritminin yükselmesi ve kan basıncının artmasına yol açar.

Erken Dumping Sendromu Belirtileri

Dumping sendromunun en yaygın görüldüğü tür erken sendromdur. Yemek yedikten yaklaşık 10 dakika ile 30 dakika arasında belirtiler meydana gelmektedir. Bu belirtilerin başında mide bulantısı, kusma, ishal, karın ağrısı, şişkinlik hissi, zayıf düşme, baş dönmesi ve soğuk terleme yer almaktadır. Ayrıca bazı hastalarda yüzde kızarma, karın guruldaması, yemek yedikten sonra yatma isteği, kalp ritminin yükselmesi, çok az miktarda yemek yedikten sonra bile şişkinlik hissi oluşması ve bayılma gibi belirtiler de görülebilmektedir.

Geç Dumping Sendromu Belirtileri

Geç dumping sendromunun görülme olasılığı çok daha düşüktür. Geç dumping genellikle kandaki şeker seviyesinin düşmesi nedeniyle ortaya çıkar. Buna reaktif hipoglisemi adı verilir. Reaktif hipoglisemi, büyük bir insülin dalgalanmasından sonra 1 ile 3 saat sonra kan şekerinin düşmesidir. Reaktif hipoglisemi aynı zamanda yemek sonrası hipoglisemi olarak da bilinmektedir. Yemekte aşırı miktarda nişasta ve şeker içerikli gıdaların tüketilmesiyle ortaya çıkar. Bu duruma hem sofra şekeri hem de meyve şekeri neden olabilmektedir. Kandaki insülin seviyesi bir anda çok yükselir ve kandaki şeker seviyesi çok düşer.

Geç dumping sendromunda kalp çarpıntısı, terleme, açlık hissi, kafa karışıklığı, yorgunluk, sinirlilik, titreme yer almaktadır. Kan şekerinin çok düşük seviyelere gerilemesinde de baygınlık görülebilmektedir.

Gastrik Bypass Ameliyatı Sonrası Dumping Sendromu Nasıl Engellenir?

Dumping sendromu belirtileri yaşamamak için beslenmeye azami özeni göstermek gerekmektedir. Ameliyat sonrasında verilen beslenme talimatlarına harfiyen uymak genellikle sendromun yaşanmasını önler. Dumping sendromunun başlıca tedavisi beslenme şeklini ve yeme alışkanlığını değiştirmektedir. Hastaların yemekleri iyice çiğnemeden yutmaması gerekmektedir. Çiğneme alışkanlığı kazanmada altın kural bir lokmanın en az 25 kere çiğnendikten sonra yutulmasıdır. Bu sendromu yaşamamak için hastaların yemekten sonra en az 30 dakika sıvı içmemesi gerekir. Daha küçük porsiyonlarla daha fazla öğünde beslenmek de bir diğer seçenektir. Hastaların genellikle günlük yemeklerini 6 öğüne bölmesi tavsiye edilir. Yemekten sonra belirtilerin olup olmadığını kontrol etmek için yarım saat uzanmak yardımcı olmaktadır. Dumping sendromunu yaşayan kişilerin tam tahıllılar gibi kompleks karbonhidratlardan uzak durması, beyaz unlu ya da şekerli basit karbonhidratlı gıdaları tüketmemesi gerekir. Beslenmeye biraz daha sağlıklı yağ ve protein kaynağı eklemek sendromun kontrol altına alınmasına yardımcı olur. Nadiren de olsa süt ürünleri de dumping sendromunun görülmesine yol açabilmektedir. Bu gibi durumlarda süt ürünleri tüketilmemelidir.

Beslenme alışkanlıklarındaki değişikliler sendromun kontrol altına alınmasında yardımcı olmadığında ilaç tedavisi uygulanabilmektedir. Ancak problemin daha ciddi olduğu durumlarda tüple beslenme ya da revizyonel cerrahi gerekebilmektedir. Rahatsızlığın belirtileri bazen hastaların olması gerekenden çok daha az miktarda beslenmesine yol açar. Bu yetersiz beslenme gibi çok daha ciddi rahatsızlıklara sebebiyet verebilmektedir. Ciddi bir sağlık problemi olması nedeniyle dumping sendromunun belirtilerinin görülmesi ile beraber uzman doktor ile iletişime geçmek gerekmektedir.